Het is ondertussen al meer dan tien jaar geleden dat er nog eens een Belgisch refteam tot de absolute Europese én wereldtop behoorde. De hoofdref van dat team – Frank De Bleeckere – is nog altijd actief bij de voetbalbond en als referee observer voor de UEFA, maar ook voor zijn assistent Alex Verstraeten is het nog al voetbal wat de klok slaat. Als hoofdinstructeur bij Voetbal Vlaanderen is Alex niet alleen verantwoordelijk voor de cursussen in de provincie Oost-Vlaanderen, hij geeft ook technische sessies aan refs op het provinciale niveau. En hij is bovendien UEFA delegate bij KAA Gent.
YungRef: Hoe ben je in de arbitrage gerold?
Alex: Op mijn zestiende begon ik te voetballen voor KAA Gent, maar twee jaar later was het over en uit: ik bleek een serieuze botafwijking te hebben, waardoor voetballen zelf steeds lastiger werd. ‘Waarom geen scheidsrechter worden?’ vroeg iemand me. En daar had ik wel oren naar. Ik was negentien toen ik officieel scheids werd, na een cursus in Gent.
YungRef: We kennen jou natuurlijk vooral als assistent, eerder dan als hoofdref. Wanneer ben je dan overgestapt?
Alex: Het zat zo: vroeger kon je niet zo snel en makkelijk doorgroeien als ref. Het was zo goed als onmogelijk om ploegen te fluiten met spelers die ouder waren dan jezelf – dat is toch echt een pak verbeterd, moet ik zeggen. Nu ja: ik wist ook toen als scheidsrechter al door te groeien tot tweede nationale.
In de jaren 1980 was er veel minder aandacht voor assistenten dan vandaag, maar daar kwam verandering in na een paar grandioze fouten op een EK – de UEFA zag toen in dat de lat voor assistenten een stuk hoger moest. Alleen: er waren nog niet genoeg topassistenten, dus de nationale voetbalbonden stimuleerden beloftevolle refs om meteen voor de lijn te kiezen. Omdat ik zelf af en toe vlagde, en het me ook best goed afging, kreeg ik dus ook de vraag: ‘Geen zin om te vlaggen in eerste klasse?’
Meer nog: ik werd meteen FIFA-assistent, en algauw reisde ik met het team van Serge Gumienny naar UEFA-toernooien in Griekenland en Zweden.
YungRef: Je belandde dan bij het team van Frank De Bleeckere, die als ref hoger in de UEFA-ranking stond dan Gumienny. Was dat een hele aanpassing?
Alex: Meer dan ik had gedacht, ja.
Het zat zo: ik was de tweede reserve-assistent op Franks lijstje. Vlak voor het WK in 2006 slaagde een van Franks vaste assistenten niet voor de fysieke testen, waardoor Walter Vromans in de plaats mee mocht – hij was de eerste reserve. Maar toen ook Vromans na een tijdje afhaakte, was het mijn beurt.
Het was natuurlijk geweldig, maar ik moest wel een tandje bijsteken. Franks team floot belangrijke wedstrijden, zoals Champions League-duels en internationale wedstrijden. En hoe beter het niveau, hoe groter de druk en de verwachtingen. Er waren ook meer camera’s, dus plots keek iedereen over mijn schouder mee – daar kon ik wel goed mee om. En na verloop van tijd raak je er meer aan gewend.
YungRef: Wat was het hoogtepunt van je carrière?
Alex: Zonder twijfel de halve finale tussen Spanje en Rusland op het EK 2008, in het Ernst Happel Stadion in Wenen. Ik heb daar een heel lastige buitenspelfase correct beoordeeld, en onze teamprestatie was volgens onze observers fantastisch. Zelf kreeg ik een 8.5, een quotatie die de dag van vandaag ‘zeer goed’ betekent. En dan die sfeer in het stadion, echt machtig! 50.000 toeschouwers, onder wie mijn familie – uitgenodigd door UEFA. Ook de wedstrijd zelf was van een ongelofelijk niveau: echt eentje om nooit te vergeten, dus.
YungRef: Je bent momenteel actief als hoofdinstructeur bij Voetbal Vlaanderen. Was dat iets dat je altijd al wilde doen, dat coachen van jongere refs?
Alex: Eigenlijk wel. Ik ben eerst tien jaar observer geweest in de Jupiler Pro League, maar daar is je rol eerder beperkt: je evalueert, in plaats van op te leiden of te coachen. Die refs zitten al op een serieus niveau, dus je beoordeelt vooral of hun beslissingen juist waren of niet.
Jongere refs uit de provinciale kan je nog meer bijsturen en tips geven over hun werkpunten. Ik werk sowieso graag met jonge mensen, omdat ik die nog echt kan bijbrengen hoe ze de dingen moeten aanpakken. Ik focus vooral op hun zelfreflectie: ze moeten zich héél bewust zijn van waarom ze deze of gene beslissing genomen hebben.
YungRef: Je bent ook nog UEFA-afgevaardigde bij KAA Gent. Wat houdt die rol precies in?
Alex: In feite ben ik verantwoordelijk voor de UEFA-refs tijdens hun verblijf in Gent: ik ga ze ophalen in Zaventem en regel hun hotel en restaurants. En als ze nog graag een stukje van de stad of de streek willen zien, dan zorg ik daar ook voor. Tijdens de wedstrijd ben ik de contactpersoon tussen de teams en de refs. Het evalueren van de scheidsen is dan de taak van de UEFA-observer, maar ik zit er meestal wel naast – het gebeurt wel eens dat we overleggen of een bepaalde beslissing al dan niet correct was. Ook na de wedstrijd praat ik met het refteam wel eens na.
Ik heb dit trouwens niet alleen voor KAA Gent gedaan, maar ook voor de Rode Duivels en Zulte Waregem. En dan kom je al eens refs tegen die je misschien kent: Herbert Fandel (Duitse ref die ook op het EK 2008 floot), Daniele Orsato (de huidige Italiaanse nummer één) en Chris Kavanagh uit Engeland.
YungRef: Als laatste vraag: welke gouden tip heb je nog voor jonge refs?
Alex: Zoals ik eerder zei: zelfreflectie is heel belangrijk. Je moet in de spiegel kunnen kijken en weten waarom je een bepaalde beslissing hebt genomen, wat de impact ervan is, wat je anders had gedaan enzovoort. Ten tweede: kijk enkel naar jezelf. Ga jezelf niet nodeloos vergelijken met collega’s, en trek je niks aan van de punten die zij krijgen – voor je ’t weet, ben je aan het piekeren of discussiëren over waarom iemand anders meer punten heeft gekregen. En uiteraard: blijf hard werken en trainen, en sta open om bij te leren.
Wat Alex verder nog liet vallen: dat je in de sport ook veel geluk moet hebben om aan de top te geraken. Hij heeft het zelf ondervonden: als die twee assistenten vóór hem niet hadden afgehaakt, had hij de top misschien nooit bereikt. Hartelijk dank om me te woord te staan, Alex: een hele eer!
Yung Ref Life 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.