De fenomenale carrière van EK-finaleref Björn Kuipers

Het hing al een tijdje in de lucht, maar sinds vorige week is het officieel: Björn Kuipers, de Nederlandse ref uit Oldenzaal, is door UEFA aangeduid voor de EK-finale. Extra speciaal, want het is de laatste internationale wedstrijd van mijn grootste refidool. Een overzichtje.  

Kuipers (rechts) tijdens Denemarken – België eerder dit EK.

De beginjaren

Kuipers maakt in het seizoen 2003-’04 zijn debuut in het betaalde voetbal. Op 12 maart mocht hij de wedstrijd tussen FC Eindhoven en Exelsior in goede banen leiden. Hij deed het blijkbaar toen al erg goed, want op 22 mei 2005 debuteerde hij in de Eredivisie, de Nederlandse eerste klasse. Hij kreeg de wedstrijd tussen Heerenveen en NEC, die op 2-1 eindigde. En stilaan groeide hij verder tot een van de vaste waarden in de Eredivisie, met als beloning een FIFA-badge vanaf het seizoen 2006-’07. Zijn eerste internationale wedstrijd was al snel een feit: hij werd aangeduid om Grasshoppers tegen FC Fehervar te fluiten, voor de kwalificatie van de UEFA-cup.

De jonge Kuipers (rechts) in actie met 4e official Makkelie (links). Die laatste floot ook drie duels op dit EK.

Kuipers in België

Geloof het of niet: Kuipers floot – via een uitwisselingsproject – enkele wedstrijden in de Jupiler Pro League, de Belgische eerste klasse. Hij kwam hier in totaal zeven keer op bezoek en floot toppers als Genk-Standard in 2010. Dit uitwisselingsproject tussen Nederlandse en Belgische refs loopt nog altijd trouwens, maar kon de afgelopen twee seizoenen door corona niet doorgaan.

Internationale carrière

Ook op internationaal gebied stootte Kuipers snel door tot de top van Europa, en later zelfs tot die van de wereld. In 2009 floot hij zijn eerste wedstrijd in de Champions League, en algauw kreeg hij meer en meer de echt grote ploegen, zoals Bayern München, Barcelona en Real Madrid. Zo werd hij stilaan beter en constanter, en als beloning voor zijn prestaties floot hij de UEFA Supercup in 2012 tussen Barcelona en Porto.

Het feit dat hij zich kwalificeerde met zijn team – Erwin Zeinstra en Sander Van Roekel – voor het EK 2012 in Polen en Oekraïne was geen echte verrassing. Maar het trio floot meteen drie wedstrijden, en da’s bijzonder veel voor nieuwkomers op zo’n groot toernooi. Kuipers was achteraf erg trots op hun prestatie, maar het was eigenlijk nog maar het begin. De ene topwedstrijd volgde op de andere.

Daarna miste team-Kuipers bijna geen enkel groot toernooi meer: ze waren tweemaal aanwezig op een WK (2014 + 2018), driemaal op een EK (2012, 2016, en 2020), en deden tussendoor toernooien zoals het WK voor -20-jarigen en de Confederations Cup in 2013.

Hier enkele foto’s:

Kuipers in actie op het EK 2012

EK 2016: check!

Ook in de Champions League en Europa League leidde team Kuipers constant toppers: een Champions League-finale in 2014 en maar liefst twee Europa League-finales, in 2013 en 2018. Geen enkele ref die dat op zijn cv heeft staan.

Kuipers tijdens de Champions League finale in 2014.

Kuipers werd ook een aantal keer uitgenodigd door Griekenland en Saoedi-Arabië voor competitie- en bekerwedstrijden. Zo floot hij in 2020 de finale van de Kypello Elladas, het Griekse bekertoernooi. In Saoedi-Arabië deed hij het ook telkens bijzonder goed. Hieronder een paar actiebeelden:

Kypello Elladas 2020

Recordman

Als je al die finales samentelt, is de conclusie duidelijk: niemand floot in zijn profcarrière meer finales dan Kuipers. Vijftien in totaal, twintig zelfs als je ook de verschillende play-offs meerekent. De EK-finale wordt dus zijn zestiende grote finale – de kers op de taart van zijn zo al schitterende carrière!

Team-Kuipers heeft ook wel tegenslagen gekend: zo grepen ze in 2014 naast de WK-finale omdat Nederland zo ver geraakte in het toernooi – zo gaat dat als jouw land goed voetbalt. Maar dat liet hij niet aan zijn hart komen: “We moeten niet kijken naar wat we niet hebben gehad, maar naar de dingen die we wel hebben gehad”, aldus Kuipers. En de finale Engeland-Italië kan hij daar nog aan toevoegen.

Kuipers is mijn grootste idool van alle refs: vooral vanwege zijn geweldige stijl van fluiten. Ook al staan er spelers te roepen en tieren, dan straalt hij nog altijd rust uit. Hij weet ook wat hij wil bereiken, en dan werkt hij daar naartoe – een voorbeeld voor ons allen.

Exit Kuipers uit het internationale voetbal, al zou hij naar verluidt wél nog in de Eredivisie actief blijven. Hij verdwijnt dus gelukkig nog niet, hopelijk kan ik hem nog eens in actie zien.

Hier alvast zijn team voor vanavond:

Team Kuipers is klaar voor de finale! (bron: uefa.com)

Ik wens hem en zijn team dan ook ongelofelijk veel succes voor vanavond: ik ben er zeker van dat hij deze finale tot een goed einde zal brengen. Laat me ook zeker en vast weten wat jij ervan vond!

Scheids achter de schermen: Extra Tijd van de KNVB

Ik had al wel wat leuke documentaires en reportages over arbitrage gezien van de Nederlandse voetbalbond KNVB. Maar dit seizoen hadden ze een primeur in petto: een tiendelige documentairereeks waarin presentator Milan Van Dongen op stap gaat met Eredivisiescheidsrechters. Telkens bespreken ze de hoogtepunten uit hun carrière, zowel op als naast het veld. Ook nemen ze de opvallendste VAR-fases van de laatste speeldagen eens door. Kortom: een echte aanrader. In deze post bespreek ik kort de afleveringen met Björn Kuipers en Danny Makkelie, die momenteel actief zijn op het EK.

Aflevering 1: Björn Kuipers

Extra tijd #1: Kuipers

Het was meteen een knaller, die eerste aflevering van Extra Tijd. Milan Van Dongen zoekt Björn Kuipers op, één van de beste scheidsrechters van de wereld, en wel in zijn thuisstad Oldenzaal. Daar bespreken ze zijn fantastische carrière, en natuurlijk vooral hoe hij als ref het allerhoogste bereikte: het fluiten van de finales van de Champions en Europa League, maar ook hoe hij het deed op het WK en het EK. En ze hebben het ook over opvallende VAR-fases. Ik was meteen helemaal weg van dit programma, ik kon al niet wachten tot de volgende aflevering.

Aflevering 9: Danny Makkelie

Extra tijd #9: Makkelie

Een van de laatste afleveringen is die met Danny Makkelie, die inmiddels ook al een fenomenale carrière achter de rug heeft. Hij floot dit seizoen acht Champions League-wedstrijden, en was actief op het WK voor clubs in Qatar. Ook hij kende zijn hoogte- en dieptepunten. En over die laatste gesproken: hij moest onlangs een pijnlijke wissel in zijn team doorvoeren – zijn vaste assistent Mario Diks moest beschikken na een blunder tijdens Servië – Portugal in een WK-kwalificatiematch (zie Yungreview deel 5 over die fase). Danny vertelt dat hij er echt een paar slapeloze nachten aan overhield: hij vond het een zeer moeilijke beslissing. Ik ben in ieder geval benieuwd hoe zijn team het verder zal doen op het EK, zeker omdat het zijn eerste grote eindtoernooi is. In de groepsfase traden ze al aan in twee wedstrijden, waaronder de openingsmatch tussen Turkije en Italië.

Ook de zeven andere afleveringen van Extra Tijd zijn de moeite: onder anderen Bas Nijhuis, Allard Lindhout en Jeroen Manschot komen erin voor. Ook is er een aflevering met Dick Van Egmond, scheidsrechtersbaas van de KNVB. Je vindt ze allemaal hier. Laat me zeker en vast weten wat jullie ervan vonden!