How to communicate fluently as a referee team? Some useful tips by FIFA-referee Bram Van Driessche.

There’s no good refereeing without excellent preparation and communication, so we learned from Bram Van Driessche, active in the Belgian Jupiler Pro League and FIFA-referee since 2019 (read the interview in Dutch here). What about some extra useful tips for us young referees, Bram?

YungRef: Being a good referee is all about making the right preparations – giving your team clear instructions and stressing good communication. How do you handle that? And which instructions do you give?

Bram: The most important job of a referee is to make sure we have the game under control, as a team. Therefore, in the week before a game, I always make a PowerPoint presentation in which I put as many details as I can: about the teams, of course, but also about individual key players. I also try to put clips from previous games in. Basically, everything that helps us get a better view on the teams goes into this PowerPoint. On top, I put in details on how I think we should communicate. Then, on game day we take some time to run through the whole presentation.

YungRef: How do you make sure you communicate fluently with your team?

Bram: It’s also something you should discuss in advance. For instance, you should agree on when to use your beeper flags, or about which situations your assistants should and should not raise their flag for fouls in their area. And as far as the headset goes: discuss beforehand how you will communicate during certain situations – like: offsides, goals or mass confrontations.

YungRef: What do you consider to be the best way to talk effectively with players and coaches during the game?

Bram: To me, it’s quite important to be accessible to players. If they want to ask something during the game: no problem. And we don’t have to be stern and serious all the time: adding humor or a little joke here and there may help, and players usually appreciate that. As long as it stays amicable and respectful. When players drop their level of respect, it’s time for you to become stricter in your way of communicating, too.

YungRef: Not many people realise how important the role of the fourth official is during a game. As someone who has had quite some experience with it, do you deal with rowdy players’ benches during difficult situations?

Bram: It’s true: people often underestimate this job. As a main referee, you need to be in control of twenty-two players. That’s quite a lot, but as a fourth official you basically take the heat from a multitude of people: coaches, players and dozens of other personnel. Then again, you should keep a low profile, to avoid too much protest. It’s not forbidden to explain decisions of the main referee to coaches – if they ask you politely (laughs). You also need to talk to them in a humane way, while keeping your emotions under control. Again: it’s all about mutual respect.

YungRef: Finally: any general recommendations for referees?

Bram: Simple:just try to have fun with this fantastic job. Also: be physically prepared, because modern football asks for it. If you’re young and ambitious: prepare to get more and more athletic. Be confident during games, but make sure you know every law of the game by heart. Be ambitious, but never forget to stay realistic: do everything step by step!

We’ll bear those in mind, Bram, thanks a lot!

Over het mentale aspect van de ref: FIFA-scheids Nathan Verboomen deelt zijn ervaringen

Bij een jeugdwedstrijd in België staan er gemiddeld zo’n dertig of veertig mensen langs de lijn: reservespelers, coaches en supporters. Niet zo ongelofelijk veel, maar je moet er als ref toch maar mee om kunnen. Een heel ander verhaal is het in de eerste klasse: als de ogen van twintigduizend toeschouwers op jou gericht zijn, moet je dat écht goed kunnen plaatsen. Maar hoe doe je dat dan, concreet? Nathan Verboomen (met hem deed ik eerder al een interview), actief in de Jupiler Pro League en FIFA-ref, wou met veel plezier zijn ervaringen daarover delen.

YungRef: Hoe voelt het eigenlijk om zo’n tot de nok gevuld stadion binnen te lopen?

Nathan: Het is altijd anders: soms fluit je in een stadion met een capaciteit van dertigduizend toeschouwers, maar is het maar voor de helft gevuld. Dan weer fluit je in een veel kleiner stadion waar maar vijfduizend toeschouwers binnen kunnen maar dat stampvol zit – dat laatste vind ik altijd een pak leuker. Zo floot ik deze zomer een wedstrijd tussen de Bosnische club Velez Mostar en het Griekse AEK Athene, en ik heb nooit eerder zoveel sfeer in een voetbalstadion meegemaakt. Bij ons gaat het supporterslawaai als het ware op in de lucht, maar in de Balkanlanden is het juist omgekeerd: de akoestiek van het stadion zorgt ervoor dat alles binnen blijft hangen. En dus: een echt kippenvelmoment, daar in Bosnië.

YungRef: Focussen jullie als team tijdens de wedstrijdvoorbereiding op dingen zoals supportersreacties, of de mentale druk die wedstrijden met zich meebrengen?

Nathan: Niet speciaal, al zijn we ons natuurlijk heel erg bewust van hoe belangrijk sommige wedstrijden zijn voor de clubs. Maar hoe hoger je gaat fluiten, hoe meer je met die druk leert omgaan. Eigenlijk is de enige druk die je voelt degene die je jezelf oplegt. Voor de rest moet je elke match gewoon beschouwen als een ander. Van de supporters merken we in eerste klasse sowieso niet veel, omdat we daar met een communicatiesysteem werken.

YungRef: Hoezo?

Nathan: Het zit zo: zo’n communicatiesysteem bevat verschillende geluidsfilters, waaronder eentje die achtergrondgeluiden uitschakelt. Daardoor horen we het bijvoorbeeld niet als één van ons staat uit te hijgen na een paar stevige sprints. Het fluitsignaal is natuurlijk zo sterk dat het er sowieso door komt, maar van de supporters horen we eigenlijk alleen maar dát ze iets roepen – we horen nooit precies wat. En da’s wel degelijk een voordeel: je blijft beter gefocust op de wedstrijd zelf én je laat je niet beïnvloeden door het publiek.

YungRef: Hebben jullie toen de VAR werd ingevoerd extra mentale training gevolgd? Tenslotte kunnen jullie nu naar de kant geroepen worden omdat jullie misschien iets gemist hebben, en dan krijgt je zelfvertrouwen misschien wel een knauw.

Nathan: Mentale training: nee. Maar we hebben wel goed nagedacht over en geoefend op onze algemene houding, want alle ogen zijn dan op jou gericht: wanneer wandel je naar de zijlijn als de VAR erom vraagt en wanneer jog je, hoe breng je je beslissing over op de spelers enzovoort. Verder is het gewoon een proces van vallen en opstaan. En van beseffen dat de VAR er niet is om jou als ref af te breken, maar om je te helpen om de wedstrijd zo goed mogelijk te leiden. Je moet er dan ook elke wedstrijd opnieuw voor openstaan, en bereid zijn om je beslissing te wijzigen als dat nodig is. Maar daar leer je na een tijdje gewoon mee omgaan. We kijken ook steeds de beelden van VAR-beslissingen terug, zodat we met eigen ogen kunnen zien wat we goed deden en hoe we ons nog kunnen verbeteren.

YungRef: Als ref sta je elke wedstrijd opnieuw onder druk – of je nu een Champions League-wedstrijd of eentje bij de U15 fluit. Zijn er momenten geweest waarop jij de druk even niet meer aankon?

Nathan: Elke ref heeft dat soort momenten: daarin ben ik geen uitzondering. Iedereen maakt fouten of heeft z’n dag gewoon eens niet. Daarom is het heel belangrijk dat je blijft beseffen dat je ook maar een mens bent. En als er eens iets vervelends is voorgevallen, dan moet je daar als ref gewoon veel over praten met mensen die je vertrouwt en die jou goed kennen: vrienden, ouders, familie, noem maar op … Door erover te praten, kan je ‘t beter verwerken. En je kan misschien ook kijken hoe je in het vervolg gelijkaardige situaties aanpakt.

YungRef: Ten slotte: heb je voor amateurrefs misschien nog een gouden tip om beter met druk en supporters om te gaan?

Nathan: Probeer jezelf geen druk op te leggen. Blijf gewoon altijd jezelf, ook op het veld. Je doet dit ook voor je plezier, fouten maken is deel van het menszijn. En probeer zoveel mogelijk je emoties onder controle te houden – emotionele beslissingen nemen, daar wordt niemand op het veld beter van. Blijf in die moeilijke situaties dus altijd kalm en gefocust.

Die laatste neem ik alvast ter harte. Dank voor je tijd, Nathan, en nog erg veel succes dit seizoen!

Handig voor het opstellen van de muur: over de vanishing spray

Hij werd al gebruikt in het profvoetbal, maar langzaam meer en meer ook in het amateurvoetbal: de vanishing spray. Je weet wel: die spuitbus die refs gebruiken om de muur op afstand te houden bij een vrije trap. Daarover gaat de negende aflevering van ‘Tips voor matchdag’, die je hieronder kan bekijken:

Het populairste merk van vanishing sprays is een Belgisch: Expoline, fabrikant van allerlei voetbalmaterialen zoals doelen, netten en dergelijke. En dus ook van die vanishing spray. Refs in landen als Spanje, Frankrijk en Engeland gebruiken hem, maar uiteraard ook die in Europese competities zoals de Champions League.

Je kan op de officiële site van Expoline zelf sets aanschaffen, bestaande uit sprays en een speciale houder. Maar uiteraard kan je ze ook apart kopen.

Wél belangrijk voor Belgische refs: je mag de spray pas gebruiken vanaf het moment dat je eerste elftallen in competitievorm fluit, of bij sommige toernooien. En wat met jeugdvoetbalwedstrijden? Dan laat je hem maar beter thuis, want daar mag het nog niet.

Nog vragen over de spray? Tips hoe/wanneer/waar je hem het best kan gebruiken tijdens de wedstrijd? Laat zeker een reactie achter in de commentaren. Tot gauw!

De fenomenale carrière van EK-finaleref Björn Kuipers

Het hing al een tijdje in de lucht, maar sinds vorige week is het officieel: Björn Kuipers, de Nederlandse ref uit Oldenzaal, is door UEFA aangeduid voor de EK-finale. Extra speciaal, want het is de laatste internationale wedstrijd van mijn grootste refidool. Een overzichtje.

Kuipers (rechts) tijdens Denemarken – België eerder dit EK.

De beginjaren

Kuipers maakt in het seizoen 2003-’04 zijn debuut in het betaalde voetbal. Op 12 maart mocht hij de wedstrijd tussen FC Eindhoven en Exelsior in goede banen leiden. Hij deed het blijkbaar toen al erg goed, want op 22 mei 2005 debuteerde hij in de Eredivisie, de Nederlandse eerste klasse. Hij kreeg de wedstrijd tussen Heerenveen en NEC, die op 2-1 eindigde. En stilaan groeide hij verder tot een van de vaste waarden in de Eredivisie, met als beloning een FIFA-badge vanaf het seizoen 2006-’07. Zijn eerste internationale wedstrijd was al snel een feit: hij werd aangeduid om Grasshoppers tegen FC Fehervar te fluiten, voor de kwalificatie van de UEFA-cup.

De jonge Kuipers (rechts) in actie met 4e official Makkelie (links). Die laatste floot ook drie duels op dit EK.

Kuipers in België

Geloof het of niet: Kuipers floot – via een uitwisselingsproject – enkele wedstrijden in de Jupiler Pro League, de Belgische eerste klasse. Hij kwam hier in totaal zeven keer op bezoek en floot toppers als Genk-Standard in 2010. Dit uitwisselingsproject tussen Nederlandse en Belgische refs loopt nog altijd trouwens, maar kon de afgelopen twee seizoenen door corona niet doorgaan.

Internationale carrière

Ook op internationaal gebied stootte Kuipers snel door tot de top van Europa, en later zelfs tot die van de wereld. In 2009 floot hij zijn eerste wedstrijd in de Champions League, en algauw kreeg hij meer en meer de echt grote ploegen, zoals Bayern München, Barcelona en Real Madrid. Zo werd hij stilaan beter en constanter, en als beloning voor zijn prestaties floot hij de UEFA Supercup in 2012 tussen Barcelona en Porto.

Het feit dat hij zich kwalificeerde met zijn team – Erwin Zeinstra en Sander Van Roekel – voor het EK 2012 in Polen en Oekraïne was geen echte verrassing. Maar het trio floot meteen drie wedstrijden, en da’s bijzonder veel voor nieuwkomers op zo’n groot toernooi. Kuipers was achteraf erg trots op hun prestatie, maar het was eigenlijk nog maar het begin. De ene topwedstrijd volgde op de andere.

Daarna miste team-Kuipers bijna geen enkel groot toernooi meer: ze waren tweemaal aanwezig op een WK (2014 + 2018), driemaal op een EK (2012, 2016, en 2020), en deden tussendoor toernooien zoals het WK voor -20-jarigen en de Confederations Cup in 2013.

Hier enkele foto’s:

Ook in de Champions League en Europa League leidde team Kuipers constant toppers: een Champions League-finale in 2014 en maar liefst twee Europa League-finales, in 2013 en 2018. Geen enkele ref die dat op zijn cv heeft staan.

Kuipers tijdens de Champions League finale in 2014.

Kuipers werd ook een aantal keer uitgenodigd door Griekenland en Saoedi-Arabië voor competitie- en bekerwedstrijden. Zo floot hij in 2020 de finale van de Kypello Elladas, het Griekse bekertoernooi. In Saoedi-Arabië deed hij het ook telkens bijzonder goed. Hieronder een paar actiebeelden:

Recordman

Als je al die finales samentelt, is de conclusie duidelijk: niemand floot in zijn profcarrière meer finales dan Kuipers. Vijftien in totaal, twintig zelfs als je ook de verschillende play-offs meerekent. De EK-finale wordt dus zijn zestiende grote finale – de kers op de taart van zijn zo al schitterende carrière!

Team-Kuipers heeft ook wel tegenslagen gekend: zo grepen ze in 2014 naast de WK-finale omdat Nederland zo ver geraakte in het toernooi – zo gaat dat als jouw land goed voetbalt. Maar dat liet hij niet aan zijn hart komen: “We moeten niet kijken naar wat we niet hebben gehad, maar naar de dingen die we wel hebben gehad”, aldus Kuipers. En de finale Engeland-Italië kan hij daar nog aan toevoegen.

Kuipers is mijn grootste idool van alle refs: vooral vanwege zijn geweldige stijl van fluiten. Ook al staan er spelers te roepen en tieren, dan straalt hij nog altijd rust uit. Hij weet ook wat hij wil bereiken, en dan werkt hij daar naartoe – een voorbeeld voor ons allen.

Exit Kuipers uit het internationale voetbal, al zou hij naar verluidt wél nog in de Eredivisie actief blijven. Hij verdwijnt dus gelukkig nog niet, hopelijk kan ik hem nog eens in actie zien.

Hier alvast zijn team voor vanavond:

Team Kuipers is klaar voor de finale! (bron: uefa.com)

Ik wens hem en zijn team dan ook ongelofelijk veel succes voor vanavond: ik ben er zeker van dat hij deze finale tot een goed einde zal brengen. Laat me ook zeker en vast weten wat jij ervan vond!