Dutch referee Clay Ruperti about being a FIFA Video Match Official: “It’s totally different than refereeing on the pitch.”

What is life like when you are an international VAR? How do you combine refereeing on the pitch with sitting in the VAR control room? And how on earth do you train as a VAR? I’ve been wondering about these questions for a while now, and who better to give me some answers than Clay Ruperti? He’s a professional referee in the Netherlands and FIFA VAR since last January. The Netherlands has the VAR system since season 2018-19, so Clay must be quite familiar with it by now.

ARNHEM, NETHERLANDS – JANUARY 18: Referee Clay Ruperti during the Dutch TOTO KNVB Cup match between Vitesse and DVS ’33 at the Gelredome on January 18, 2022 in Arnhem, Netherlands (Photo by Peter Lous/Orange Pictures)

YungRef: You’re a referee in the KeukenKampioen Divisie and a FIFA video referee in the Eredivisie and during international games: which do you like the most?

Clay: When I started refereeing more than fifteen years ago, the VAR didn’t even exist. So naturally, I prefer being a referee. Then again, video refereeing is pretty exciting too. I mean, when you’re sitting behind those tv screens and all that fantastic technology, it’s quite something. But it’s a totally different discipline: you use different skills than when you’re out on the pitch.

YungRef: How do you prepare for games as a VAR?

Clay: Actually, the preparation is very similar to preparing as a regular referee. You put both teams under a zoom lens: you check rankings, key players, match conditions, etcetera. Before international games, we have a short meeting with the whole referee team. During games in the Netherlands, we are based at the Replay Center in Zeist, so we call the field referees when they’re in the stadium. Then we shortly discuss tactics and expectations.

YungRef: Is it hard to combine refereeing and being a VAR? To me, it seems to require a totally different mindset.

Clay: Of course it’s different, but hard? Not really. On the pitch, you have the final call, and you’re responsible for every decision: that’s the one thing I can think of. Oh, and maybe the fact that you sometimes have three games in one weekend: one as a ref, one as a fourth official and one as a VAR. In the beginning, that was a bit heavy. But I quickly got used to it.

YungRef: Do you take seminars to improve your skills as a VAR? If so: what are they like?

Clay: VAR-training is a regular element of our monthly meetings. We watch videos of match situations or simulations and then analyze them. Or we make our own decisions in a split-second and discuss them with colleagues. For UEFA, I followed only one online seminar at the beginning of last season, due to Covid-19. We did some technical and practical sessions about offside lines, about when a VAR should intervene or not, and the likes.

YungRef: Do you get assessment marks on your performance as a VAR?

Clay: Yes, but it’s different than with a regular referee report. When they examine VAR’s, they focus on questions like: did the VAR correctly intervene, did he give the referee the right advice, and so on. Also, our way of communication and use of language is crucial. When the VAR talks to the referee in The Netherlands, we always say “Zeist here”, referring to the place where the Replay Center is located. It’s crucial, because the referee needs to know who is talking to him in the headset. Anyway, for every aspect of the game you get either a plus or a minus.

YungRef: In the episode ‘Extra Tijd’ with Danny Makkelie you were the VAR. What is it like to be the VAR for an elite referee team?

Clay: It’s simply amazing to work with them, because you really learn a lot about teamwork and communication. I often do games with Danny, not only big games such as Ajax versus Feyenoord, but also smaller ones. As a FIFA video referee, I also get the chance to work with top referees from all over Europe. For example, I’ve been in Kazakhstan with Donatas Rumsas from Lithuania for a World Cup Qualification match. He also made his debut in the Champions League last December.

YungRef: Let’s talk about your job as referee in the Dutch second division. What is it like?

Clay: Our KeukenKampioen Divisie or KKD is great when you want to prepare for the Eredivisie (First League in NL): the game quality is really nice, and you also referee youth teams from the Eredivisie. They can’t get promoted to the first league, only relegated to a lower league. I’m in a group with about thirty-five referees active in the Eredivisie and the KKD. We are all part of the group ‘Scheidsrechters Betaald Voetbal’ (Professional Football Referees). I mainly take care of KDD games, of course, but each season we also get a couple of appointments in the Jack’s League, the highest amateur division. It’s part of our game plan.

MAASTRICHT, NETHERLANDS – AUGUST 13: referee Clay Ruperti red card during the Dutch Keukenkampioendivisie match between MVV and De Graafschap at De Geuselt on August 13, 2021 in Maastricht, Netherlands (Photo by Marcel Bonte/Orange Pictures)

YungRef: What are your goals for the coming years?

Clay: As a referee: keep doing those nice games in the KKD, and work step by step toward the highest level, the Eredivisie. It would be amazing to referee there. But as I said: step by step. We’ll see what happens.

And as a VAR: to be as invisible as possible. Naturally, I don’t have any influence over that, because you never know what will happen. But we sure want to be ready for that one difficult situation that might be coming up. If it happens, we want to be one hundred percent focused. And make the right call, of course!

YungRef: In all those years, what was the most valuable thing you learned?

Clay: Perhaps this: always be yourself, on and off the pitch. Watch and learn from other referees, but never change your own style, only improve it. Certain observers or coaches want you to referee in a certain way, but it’s better when you have your own personal style.

I also learned to deal with unexpected situations, with pressure and resistance.

But you know what? Refereeing is one big learning process, and it never stops.

YungRef: Last one: do you have a valuable tip for young referees?

Clay: First, like I just said: stay close to who you are. Go watch colleagues at any level: you’ll definitely learn something that helps you improve your own referee skills. And finally: enjoy every moment of this amazing hobby.

A valuable tip indeed, Clay. Thanks for talking about refereeing and the VAR. All the best for the upcoming season!

Over het mentale aspect van de ref: FIFA-scheids Nathan Verboomen deelt zijn ervaringen

Bij een jeugdwedstrijd in België staan er gemiddeld zo’n dertig of veertig mensen langs de lijn: reservespelers, coaches en supporters. Niet zo ongelofelijk veel, maar je moet er als ref toch maar mee om kunnen. Een heel ander verhaal is het in de eerste klasse: als de ogen van twintigduizend toeschouwers op jou gericht zijn, moet je dat écht goed kunnen plaatsen. Maar hoe doe je dat dan, concreet? Nathan Verboomen (met hem deed ik eerder al een interview), actief in de Jupiler Pro League en FIFA-ref, wou met veel plezier zijn ervaringen daarover delen.

YungRef: Hoe voelt het eigenlijk om zo’n tot de nok gevuld stadion binnen te lopen?

Nathan: Het is altijd anders: soms fluit je in een stadion met een capaciteit van dertigduizend toeschouwers, maar is het maar voor de helft gevuld. Dan weer fluit je in een veel kleiner stadion waar maar vijfduizend toeschouwers binnen kunnen maar dat stampvol zit – dat laatste vind ik altijd een pak leuker. Zo floot ik deze zomer een wedstrijd tussen de Bosnische club Velez Mostar en het Griekse AEK Athene, en ik heb nooit eerder zoveel sfeer in een voetbalstadion meegemaakt. Bij ons gaat het supporterslawaai als het ware op in de lucht, maar in de Balkanlanden is het juist omgekeerd: de akoestiek van het stadion zorgt ervoor dat alles binnen blijft hangen. En dus: een echt kippenvelmoment, daar in Bosnië.

YungRef: Focussen jullie als team tijdens de wedstrijdvoorbereiding op dingen zoals supportersreacties, of de mentale druk die wedstrijden met zich meebrengen?

Nathan: Niet speciaal, al zijn we ons natuurlijk heel erg bewust van hoe belangrijk sommige wedstrijden zijn voor de clubs. Maar hoe hoger je gaat fluiten, hoe meer je met die druk leert omgaan. Eigenlijk is de enige druk die je voelt degene die je jezelf oplegt. Voor de rest moet je elke match gewoon beschouwen als een ander. Van de supporters merken we in eerste klasse sowieso niet veel, omdat we daar met een communicatiesysteem werken.

YungRef: Hoezo?

Nathan: Het zit zo: zo’n communicatiesysteem bevat verschillende geluidsfilters, waaronder eentje die achtergrondgeluiden uitschakelt. Daardoor horen we het bijvoorbeeld niet als één van ons staat uit te hijgen na een paar stevige sprints. Het fluitsignaal is natuurlijk zo sterk dat het er sowieso door komt, maar van de supporters horen we eigenlijk alleen maar dát ze iets roepen – we horen nooit precies wat. En da’s wel degelijk een voordeel: je blijft beter gefocust op de wedstrijd zelf én je laat je niet beïnvloeden door het publiek.

YungRef: Hebben jullie toen de VAR werd ingevoerd extra mentale training gevolgd? Tenslotte kunnen jullie nu naar de kant geroepen worden omdat jullie misschien iets gemist hebben, en dan krijgt je zelfvertrouwen misschien wel een knauw.

Nathan: Mentale training: nee. Maar we hebben wel goed nagedacht over en geoefend op onze algemene houding, want alle ogen zijn dan op jou gericht: wanneer wandel je naar de zijlijn als de VAR erom vraagt en wanneer jog je, hoe breng je je beslissing over op de spelers enzovoort. Verder is het gewoon een proces van vallen en opstaan. En van beseffen dat de VAR er niet is om jou als ref af te breken, maar om je te helpen om de wedstrijd zo goed mogelijk te leiden. Je moet er dan ook elke wedstrijd opnieuw voor openstaan, en bereid zijn om je beslissing te wijzigen als dat nodig is. Maar daar leer je na een tijdje gewoon mee omgaan. We kijken ook steeds de beelden van VAR-beslissingen terug, zodat we met eigen ogen kunnen zien wat we goed deden en hoe we ons nog kunnen verbeteren.

YungRef: Als ref sta je elke wedstrijd opnieuw onder druk – of je nu een Champions League-wedstrijd of eentje bij de U15 fluit. Zijn er momenten geweest waarop jij de druk even niet meer aankon?

Nathan: Elke ref heeft dat soort momenten: daarin ben ik geen uitzondering. Iedereen maakt fouten of heeft z’n dag gewoon eens niet. Daarom is het heel belangrijk dat je blijft beseffen dat je ook maar een mens bent. En als er eens iets vervelends is voorgevallen, dan moet je daar als ref gewoon veel over praten met mensen die je vertrouwt en die jou goed kennen: vrienden, ouders, familie, noem maar op … Door erover te praten, kan je ‘t beter verwerken. En je kan misschien ook kijken hoe je in het vervolg gelijkaardige situaties aanpakt.

YungRef: Ten slotte: heb je voor amateurrefs misschien nog een gouden tip om beter met druk en supporters om te gaan?

Nathan: Probeer jezelf geen druk op te leggen. Blijf gewoon altijd jezelf, ook op het veld. Je doet dit ook voor je plezier, fouten maken is deel van het menszijn. En probeer zoveel mogelijk je emoties onder controle te houden – emotionele beslissingen nemen, daar wordt niemand op het veld beter van. Blijf in die moeilijke situaties dus altijd kalm en gefocust.

Die laatste neem ik alvast ter harte. Dank voor je tijd, Nathan, en nog erg veel succes dit seizoen!

“Plots stond ik langs de lijn tijdens UEFA-toernooien.” Interview met Alex Verstraeten, ref-instructeur en ex-assistent van Frank De Bleeckere

Het is ondertussen al meer dan tien jaar geleden dat er nog eens een Belgisch refteam tot de absolute Europese én wereldtop behoorde. De hoofdref van dat team – Frank De Bleeckere – is nog altijd actief bij de voetbalbond en als referee observer voor de UEFA, maar ook voor zijn assistent Alex Verstraeten is het nog al voetbal wat de klok slaat. Als hoofdinstructeur bij Voetbal Vlaanderen is Alex niet alleen verantwoordelijk voor de cursussen in de provincie Oost-Vlaanderen, hij geeft ook technische sessies aan refs op het provinciale niveau. En hij is bovendien UEFA delegate bij KAA Gent.

YungRef: Hoe ben je in de arbitrage gerold?

Alex: Op mijn zestiende begon ik te voetballen voor KAA Gent, maar twee jaar later was het over en uit: ik bleek een serieuze botafwijking te hebben, waardoor voetballen zelf steeds lastiger werd. ‘Waarom geen scheidsrechter worden?’ vroeg iemand me. En daar had ik wel oren naar. Ik was negentien toen ik officieel scheids werd, na een cursus in Gent.

YungRef: We kennen jou natuurlijk vooral als assistent, eerder dan als hoofdref. Wanneer ben je dan overgestapt?

Alex: Het zat zo: vroeger kon je niet zo snel en makkelijk doorgroeien als ref. Het was zo goed als onmogelijk om ploegen te fluiten met spelers die ouder waren dan jezelf – dat is toch echt een pak verbeterd, moet ik zeggen. Nu ja: ik wist ook toen als scheidsrechter al door te groeien tot tweede nationale.

In de jaren 1980 was er veel minder aandacht voor assistenten dan vandaag, maar daar kwam verandering in na een paar grandioze fouten op een EK – de UEFA zag toen in dat de lat voor assistenten een stuk hoger moest. Alleen: er waren nog niet genoeg topassistenten, dus de nationale voetbalbonden stimuleerden beloftevolle refs om meteen voor de lijn te kiezen. Omdat ik zelf af en toe vlagde, en het me ook best goed afging, kreeg ik dus ook de vraag: ‘Geen zin om te vlaggen in eerste klasse?’

Meer nog: ik werd meteen FIFA-assistent, en algauw reisde ik met het team van Serge Gumienny naar UEFA-toernooien in Griekenland en Zweden.

YungRef: Je belandde dan bij het team van Frank De Bleeckere, die als ref hoger in de UEFA-ranking stond dan Gumienny. Was dat een hele aanpassing?

Alex: Meer dan ik had gedacht, ja.

Het zat zo: ik was de tweede reserve-assistent op Franks lijstje. Vlak voor het WK in 2006 slaagde een van Franks vaste assistenten niet voor de fysieke testen, waardoor Walter Vromans in de plaats mee mocht – hij was de eerste reserve. Maar toen ook Vromans na een tijdje afhaakte, was het mijn beurt.

Het was natuurlijk geweldig, maar ik moest wel een tandje bijsteken. Franks team floot belangrijke wedstrijden, zoals Champions League-duels en internationale wedstrijden. En hoe beter het niveau, hoe groter de druk en de verwachtingen. Er waren ook meer camera’s, dus plots keek iedereen over mijn schouder mee – daar kon ik wel goed mee om. En na verloop van tijd raak je er meer aan gewend.

YungRef: Wat was het hoogtepunt van je carrière?

Alex: Zonder twijfel de halve finale tussen Spanje en Rusland op het EK 2008, in het Ernst Happel Stadion in Wenen. Ik heb daar een heel lastige buitenspelfase correct beoordeeld, en onze teamprestatie was volgens onze observers fantastisch. Zelf kreeg ik een 8.5, een quotatie die de dag van vandaag ‘zeer goed’ betekent. En dan die sfeer in het stadion, echt machtig! 50.000 toeschouwers, onder wie mijn familie – uitgenodigd door UEFA. Ook de wedstrijd zelf was van een ongelofelijk niveau: echt eentje om nooit te vergeten, dus.

YungRef: Je bent momenteel actief als hoofdinstructeur bij Voetbal Vlaanderen. Was dat iets dat je altijd al wilde doen, dat coachen van jongere refs?

Alex: Eigenlijk wel. Ik ben eerst tien jaar observer geweest in de Jupiler Pro League, maar daar is je rol eerder beperkt: je evalueert, in plaats van op te leiden of te coachen. Die refs zitten al op een serieus niveau, dus je beoordeelt vooral of hun beslissingen juist waren of niet.

Jongere refs uit de provinciale kan je nog meer bijsturen en tips geven over hun werkpunten. Ik werk sowieso graag met jonge mensen, omdat ik die nog echt kan bijbrengen hoe ze de dingen moeten aanpakken. Ik focus vooral op hun zelfreflectie: ze moeten zich héél bewust zijn van waarom ze deze of gene beslissing genomen hebben.

YungRef: Je bent ook nog UEFA-afgevaardigde bij KAA Gent. Wat houdt die rol precies in?

Alex: In feite ben ik verantwoordelijk voor de UEFA-refs tijdens hun verblijf in Gent: ik ga ze ophalen in Zaventem en regel hun hotel en restaurants. En als ze nog graag een stukje van de stad of de streek willen zien, dan zorg ik daar ook voor. Tijdens de wedstrijd ben ik de contactpersoon tussen de teams en de refs. Het evalueren van de scheidsen is dan de taak van de UEFA-observer, maar ik zit er meestal wel naast – het gebeurt wel eens dat we overleggen of een bepaalde beslissing al dan niet correct was. Ook na de wedstrijd praat ik met het refteam wel eens na.

Ik heb dit trouwens niet alleen voor KAA Gent gedaan, maar ook voor de Rode Duivels en Zulte Waregem. En dan kom je al eens refs tegen die je misschien kent: Herbert Fandel (Duitse ref die ook op het EK 2008 floot), Daniele Orsato (de huidige Italiaanse nummer één) en Chris Kavanagh uit Engeland.

Team Orsato bereidt zich voor op KAA Gent – Valencia in 2015

YungRef: Als laatste vraag: welke gouden tip heb je nog voor jonge refs?

Alex: Zoals ik eerder zei: zelfreflectie is heel belangrijk. Je moet in de spiegel kunnen kijken en weten waarom je een bepaalde beslissing hebt genomen, wat de impact ervan is, wat je anders had gedaan enzovoort. Ten tweede: kijk enkel naar jezelf. Ga jezelf niet nodeloos vergelijken met collega’s, en trek je niks aan van de punten die zij krijgen – voor je ’t weet, ben je aan het piekeren of discussiëren over waarom iemand anders meer punten heeft gekregen. En uiteraard: blijf hard werken en trainen, en sta open om bij te leren.

Wat Alex verder nog liet vallen: dat je in de sport ook veel geluk moet hebben om aan de top te geraken. Hij heeft het zelf ondervonden: als die twee assistenten vóór hem niet hadden afgehaakt, had hij de top misschien nooit bereikt. Hartelijk dank om me te woord te staan, Alex: een hele eer!